Siyere Güncel Bir Bakış: Muhammed Hamidullah ve İslam Peygamberi

Yazar:
Muhammed Hamidullah bugün Pakistan sınırları içerisinde kalan Haydarabat’ta 1908 yılında doğmuştur. İlk tahsilini babasından alan Muhammed Hamidullah öğrenimini Osmaniye Üniversitesi’nde tamamlamıştır. Yüksek lisans eğitimini tamamlamak üzere Osmaniye Üniversitesi tarafından Bonn Frederich Wilhelm Üniversitesine gönderilen Hamidullah ikinci doktora çalışmasını Paris’te yapmıştır. Doğu-Batı kütüphanelerinde araştırma yapma fırsatı elde eden Hamidullah, İslam Genel Devletler Hukuku ve Devletler Genel Hukuku dallarında çalışmalar yapmıştır.
Hindistan’ın Haydarabat’ı işgali üzerine ülkesine dönememiş, vatansız bırakılmış ve birçok ülkeyi gezerek araştırmalarına devam etmiştir. Hastalığı sebebiyle Amerika’ya giden Hamidullah, 2002 yılında Florida eyaletinde hakkın rahmetine kavuşmuştur.
Siyer:
 Örnek alma yetisi insanlık tarihi kadar eskidir. Geçmişten bugüne her insan kendisine örnek alacağı bir şahsiyet aramıştır. Bir Müslüman için örnek alınabilecek yegâne şahsiyet ise âlemlere rahmet olarak gönderilen Hz. Peygamber’in ta kendisidir. İşte siyer ilminin de önemi burada ortaya çıkmaktadır.
Yaklaşık h.2. asırdan bu yana siyer alanındaki çalışmalar devam edegelmiştir. Yazımızın konusu olan Muhammed Hamidullah’ın siyeri ise son dönem siyer çalışmaları arasında önemli bir yere sahiptir. Siyeri yazma amacını şöyle ifade eder: “Muhammed (sav)’in hayatını incelemeye neden gerek duyuyoruz? Bir Müslüman için bu sorunun cevabı gayet basittir: Kişi kendi hayatında Rehberi’(sav.)nin yolunu izlemiyorsa Müslüman olamaz”[1]
“İslam Peygamberi”
Muhammed Hamidullah’ın İslam Peygamberi eseri son dönemlerde araştırmacıların en fazla yararlandığı siyer kaynaklarından biridir. Belki de bu Muhammed Hamidullah’ın 30 yıllık emeğinin bir mahsulüdür. Yapmış olduğu araştırmayı mahdut ve matbu siyer kaynaklarıyla sınırlı bırakmayıp, peygamberin yaşadığı ortamı bizzat müşahede etmiştir. Mesela Peygamber Efendimizin Taife giderken yaşadığı sıkıntıları hissedebilmek için kendisi de aynı bölgeye eşekle seyahat etmesi onun ne kadar mudakkik bir araştırmacı olduğunu gösterir.
Muhammed Hamidullah kitabında sadece Peygamber Efendimizin hayatını konu edinmekle kalmayıp aynı zamanda Efendimizin gönderildiği zamanın dünya şartlarını da konu edinmiştir.
Peygamber Efendimizin Medine Sözleşmesi’ni dünyada yapılmış ilk toplumsal sözleşme olarak nitelendirmiştir.
Muhammed Hamidullah Peygamber Efendimizin oluşturduğu müesseselerin günümüz müesseselerinin özü teşkil ettiği kanaatindedir. Bu da onun siyer ilmini güncelleme çabasına iyi bir örnektir.
Müsteşriklerin Efendimiz’e dair yapmış olduğu eleştirilere ilmi bir üslup ile cevap vermiştir. Bilgiyi esas kaynağından alma çabası onu mektupların asıl nüshalarını araştırmaya götürmüş ve ciddi bir çalışma ortaya koymasını sağlamıştır.
Mucizeler hususunda ise kendisi mucizelerin gerçek olduğuna inanmakla birlikte asıl olanın peygamberlerin getirdiği ilahi öğretiye inanmak olduğunu zikretmiştir.
Yine daha önceki siyer kaynaklarında bahsedilmeyen Müslüman kadınlar hususunda da bir şeyler söylemesi onun siyer ilmine güncel bir bakış açısıyla yaklaştığının örneklerindendir.
Siyer İlmine Katkıları:
·  Siyer ilminin temellendirilmesi ( niçin siyer öğreniyoruz).
·  Siyer’i Nebi’nin yaşandığı yerlerin gezilmesi sonucu şahsi gözlemlerin anlatılması.
·  Yüceltme temelli abartılmış malzeme yerine sade ve misyon temelli yaklaşım.
·  Kronolojik Siyer metodundan sistematik konu merkezli metoda geçiş.
·  Arap yarımadası ile sınırlandırılmayan geniş çerçeveli siyer sunumu.
·  Rivayetlerin sadece aktarımı değil, tetkik, tahkik, tenkit, tahlil ve tercih edilmesi.
·  Hz. Peygamber’in mucize boyutundan ziyade, dini öğretinin ve ilahi misyonun vurgulanması.
·  Kur’an ve sünnet perspektifinde sunum.
·  Kaynak çeşitliliği.
·  Peygamber Efendimizin insani özelliklerinin vurgulanması.
·  Hadiselerin akıl mantık süzgecinden geçirilmesi.
·  Savaş endeksli siyer anlatımı yerine evrensel değerlerin öne çıkarılması.
·  Diğer dinlerin yaşandığı çevrelerde meydana gelen değişimin etkilerinin gözlemlenmesi.
·  Hadiselerin meydana geldiği günün şartlarının dikkate alınması.
·  Yerel kaynaklardan faydalanma.
·  Sosyoloji ve psikoloji gibi bilimlerden faydalanma.
·  Kadın öğesinin incelenmesi ve öne çıkarılması.
·  Model insan-peygamber ( kul peygamber) boyutunun vurgulanması.
·  Siyer’i Nebi’yi, Siyer’i Enbiya’dan ayırmadan bir bütün olarak incelemesi.[2]

Son olarak şunu söylemek gerekirse nice zorluklar ile hazırladığı güncelleyip sunduğu “İslam Peygamberini” hakkı ile okumak bir ilim talebesinin Muhammed Hamidullah’ a karşı bir vefa borcudur.












KAYNAKÇA
 - Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi (terc. Mehmet Yazgan),Beyan Yayınları, İstanbul 2004
-XX. Yüzyılda Hz. Muhammed(sav)’i Anlama Çabası/Maside KAMİT
-Siyer Yazıcılığı ve Muhammed Hamidullah/Yusuf KAYA
-Muhammed Hamidullah’ın “İslam Peygamberi” Adlı Eserinin Siyer İlmine Katkıları/Hale ÇERÇİBAŞI
- Muhammed Hamidullah’ın “İslam Peygamberi” Adlı Eserinin Siyer İlmine Katkıları/Deniz ÇAKILI
- Muhammed Hamidullah’ın “İslam Peygamberi” Adlı Eserinin Siyer İlmine Katkıları/Naci UYSAL
- Muhammed Hamidullah’ın “İslam Peygamberi” Adlı Eserinin Siyer İlmine Katkıları/Alper AYAS
- Muhammed Hamidullah’ın “İslam Peygamberi” Adlı Eserinin Siyer İlmine Katkılar/
Kevser BEYAZYÜZ
-Muhammed Hamidullah’ın Siyeri XX. Yüzyıl Modern Çağın İdrakine Sunuşu/Ferdi DİNÇ
- Muhammed Hamidullah’ın “İslam Peygamberi” Adlı Eserinin Siyer İlmine Katkıları/Siyer Yayınları



[1] Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi (terc. Mehmet Yazgan),Beyan Yayınları, İstanbul 2004,sf 24
[2] Siyer Yazıcılığı ve Muhammed Hamidullah/Yusuf KAYA

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Genç Yusuf'un İffeti

Resim
İffet:   İnsan eşref-i mahlûkat olarak yaratılmıştır. Onu diğer canlılardan ayıran ve üstün kılan bazı özellikler vardır. Hayâ, onur, iffet bunların başında gelir. Biz bu yazımızda özellikle iffet üzerinde duracağız. İffet; haram olan, çirkin, aşağılık ve bayağı davranışlardan uzak durmak demektir. 1 İffet insanı sınır ihlalinden alıkoyar ve itidal üzere bir hayat yaşamasını sağlar. Yapacağı fiilin hayvanî mi yoksa rabbanî mi olduğunu belirler. Daha doğrusu hayvanî bir fiili rabbanî fiile tebdil eder. Mesela yemeğe ve ilişkiye duyulan şehvet insan ve hayvanın ortak özellikleridir. İnsanın bu arzularını frenlemesi yahut usulünce gidermesinin adıdır iffet. Bu bakış açısı ile bir de İslam ahlakçılarının ağzından tanımlayacak olursak; insanın hayvanî zevklerini, hazlarını ve zaaflarını disiplin altına alarak, helal dairesinde kullanabilmek ve nefis karşısında kişilikli duruş sergileyebilmektir. 2   Her reziletin (ahlaki olmayan davranış) getirdiği bir rezilet olduğu gi...
Devamı

Birbirinizi Sevmedikçe İman Edemezsiniz Hadisi Üzerine

Resim
Sevgi, iki canlı arasında kurulan soyut bağ. Sevgi, varlığın sahip olduğu en muhteşem duygu. Buzları eriten, karanlığı ışıtan, Kuzey Kutbu'nda ılıman iklim estiren tarifi zor bir vakıa… Hadise göre parçalanan bütünün insanlığa sunulan tek parçası. Sevgi, iki kalp arasında kurulan irtibat. Bir tepkinin, bir alakanın ifadesi. Sevgi, heyecanın, muhabbetin membaı. Beraberliğin, birlikteliğin kaynağı. Sevgi, toplum olmanın, yardımlaşmanın, kısaca toplumu toplum yapan unsurların kaynağı. Toplum, fertlerin meydana getirdiği bir petek... Bu peteği oluşturan fertlerin her birini diğerine tutturan bir bağ gerek. Bu bağ öyle bir şey olmalı ki ferdin ferde, ferdin topluma ve toplumun ferde karşı sorumluluklarını aksatmasını engellemeli. Çünkü toplum, onu oluşturan fertlerin görevlerini eksiksiz yerine getirmesiyle toplumdur. Sorumluluklarını yerine getirmeyen fertlerin oluşturduğu bir toplum, dıştan gelen ve içten patlak veren sorunlarla çözülmeye ve dağılmaya mahkûmdur. Tarihte as...
Devamı

Tevekkül Ve Çocuk Yetiştirmedeki Önemi

Resim
Yolda yürüyor olsam ve biri çıkıp dudaklarıma bir mikrofon uzatsa sonra bana tevekkül nedir diye kocaman bir soru sorsa, vereceğim ilk cevap şu olurdu herhalde; insanların bu aralar kullanmayı unuttuğu hayatın zorlu şartlarına karşı çok etkili bir silah. Tevekkül gerçekten de herkesin üzerinde taşıması ve iyi bir şekilde kullanmayı bilmesi gereken bir tür silahtır. Çünkü hayat engebeli ve tehlikelerle dolu bir yol. Böyle bir yolda yürüyen yolcunun başına gelebilecek her türlü musibete karşı hazırlıklı olabilmesi gerekir. Tevekkül, ıstılahi olarak ‘’kişinin elinden geleni yapıp gerisini Allah’a havale etmesine’’ denir. Gücünün yettiği kadarını yüklenmesi, anlayabildiği kadarını öğrenmesi, yapabildiği kadarını yapması, dayanabildiği kadar dayanmasıdır. Tevekkül, son nefeste edilen bir dua, umulmadık anda gelen bir yardımdır. Tevekkül, güçsüzlükte, kimsesizlikte, yoksunlukta, yoksullukta ‘’ rabbim yeter’’ demektir. ‘’Bittim ya rabbi yetiş’’ demektir. ‘’ Bana ancak sen yardım edebi...
Devamı